خلاقانه فکر کردن هنر است. هنر نه به این معنی که شاهکار است، بلکه به این معنی که خلاقانه فکر کردن توانایی است که هر کسی ندارد.

من و شما هم ممکن است خلاقانه فکر کنیم و یا گمان کنیم که داریم خلاقانه فکر می کنیم!

آیا معمولی فکر کردن ارزشمند است؟ خلافانه فکر کردن چطور؟ خلاقانه فکر کردن تا چه اندازه ارزشمند می تواند باشد؟

پیش از این که در مورد چگونه خلاقانه فکر کردن بدانیم بهتر است کمی در باره مغز خود بیشتر اطلاعات کسب کنیم و از کارکرد های آن بیشتر آگاه شویم.

با قسمت دوم و ادامه مقاله “خلاقانه فکر کردن چیست“، با تدبیر فردا همراه باشید 🙂

خلاقانه فکر کردن چیست و چگونه می توانیم خلاقانه فکر کنیم؟ (قسمت دوم)

آیا چپ یعنی بد؟

از گذشته ها دور تا به امروز رسم بر این بوده که افراد خلاق و کسانی که از قوه تخیل قوی بر خوردار بوده اند همیشه از جانب مردم مورد حمله و تمسخر قرار می گرفته اند. هر کس که از زاویه های جدید به مسائل می نگرد باعث آشفتگی مردم می شود.

هر کس که طرح ها و ایده ها و قوانین را به مبارزه می طلبد باعث تشویش افکار دیگران می شود. در مدرسه معمولا بچه هایی که در حال خیال بافی هستند و از قوه تخیل خود استفاده می کنند اغلب دانش آموزانی تنبل قلمداد می شوند.

ولی فراموش نکنید که همه رویا ها و خیال بافی ها ممکن است زندگی بشریت را تغییر دهند!

سه زبانِ تفکر

ما برخی از مسائل خود را با تفکر یا خیالات ، برخی را با تفکر بصری و بالاخره بعضی از آن ها را با تفکر زبانی (کلامی) حل می کنیم و برخی از مسائل خود را با استفاده از هر سه نوع تفکر سر و سامان می دهیم. آیا می توانید نوع دیگری از زبان تفکر را به این ها اضافه کنید؟

آیا می توانید مشخص کنید که برای حل یک مسئله باید از کدام زبانِ تفکر استفاده کرد؟ آیا می توانید از هر سه زبان تفکر استفاده کنید؟ کدام یک از این سه زبان، بهترین زبان تفکر شماست؟

در اینجا معمایی مطرح کرده ایم. بررسی کنید برای حل آن به کدام یک از سه زبان تفکر نیاز داریم.

ورق کاغذ بزرگی را در نظر بگیرید (به ضخامت ورق کاغذ معمولی) آن را از یک سمت تا کنید. سپس از سمت دیگر تا کنید. به همین ترتیب ادامه دهید و تجسم کنید که این ورق کاغذ را ۵۰ بار بر روی هم تا کرده اید. شاید عملا انجام دادن این کار میسر نباشد، اما می توانید آن را تجسم کنید!

اکنون فکر می کنید که ضخامت این کاغذ تا شده چقدر خواهد شد؟

در ابتدا فرض کنیم ضخامت کاغذ به اندازه a است. نخستین تایی که می زنیم ضخامت کاغذ دو برابر می شود (۲a). دومین تایی که می زنیم ضخامت کاغذ مجددا دو برابر می شود (۴a). سومین تایی که می زنیم ضخامت کاغذ را دو برابر می کنیم (۸a). بنا بر این پنجامین تایی که می زنید به عدد اعجاب انگیزی می رسید!

اکنون اگر ضخامت کاغذ را نیز در نظر بگیریم به عدد ۸۰ میلیون کیلومتر می رسیم، یعنی بیشتر از نصف فاصله زمین تا خورشید! (فاصله زمین تا خورشید تقریبا ۱۵۰ میلیون کیلومتر است)

برای حل این معما از کدام زبان تفکر استفاده کرده اید؟ من هنگام حل این معما ابتدا از تفکر بصری استفاده کردم، ورقه های کاغذ را تجسم کردم که با هر بار تا کردن بر ضخامت آن ها افزوده می شود.

من فهمیدم که هر بار ضخامت آن ها دو برابر می شود. در این مرحله شروع به تفکر ریاضیاتی کردم و با استفاده از یک ماشین حساب به ضخامت نهایی کاغذ دست یافتم. در حل این معما از تفکر زبانی (کلامی) استفاده ای نمی شود.

معمای دوم:

برای حل این معما به کدام یک از زبان های تفکر نیاز داریم؟

وقتی که آلکس، برایان و کریس مسابقه دو را به پایان رساندند هر سه خسته بودند. ولی چون به شدت باران می بارید داور نتوانست ببیند که کدامیک از آن ها زودتر از خط پایان عبور کرد. بنا بر این از هر سه دونده پرسید که چه کسی اول رسید، چه کسی دوم، چه کسی سوم؟

و آن ها هر کدام با دو جمله به هم پاسخ دادند. یکی از سه دونده هر دو جمله اش را دروغ گفت. اما دو دونده دیگر حقیقت را گفتند. پاسخ یه دونده چنین بود:

الکس گفت: “من اول رسیدم، کریس هم بعد از من رد شد.”

برایان گفت: “الکس اول رد نشد. کریس دوم رد شد.”

اکنون می توانید حدس بزنید که کدام یک از آن ها اول، کدام یک دوم و کدام یک سوم شده اند؟

برای حل این معما به تفکر زبانی (کلامی)نیاز دارید.

معمای سوم:

(برای حل این معما احتیاج به تفکر ریاضیاتی دارید)

دو مرد جوان شغل جدیدی را در یک اداره شروع کردند، رئیس اداره به آن ها گفت که حقوق اولیه آن ها ۴۰۰۰ دلار است که نیمی از آن در وسط سال به آن ها داده می شود، ضمنا از دو پیشنهاد زیر یکی را انتخاب کنند:

افزایش حقوق سالانه ۵۰ دلار
افزایش حقوق ۲۰ دلار برای هر شش ماه یک بار

یکی از مردان پیشنهاد اول را پذیرفت و دیگری پیشنهاد دوم را. می توانید بگویید کدامیک انتخاب بهتری داشته اند؟

این سه معما صرفا به جهت این که مثال هایی برای درک بهتر بحث باشد آورده ایم. واقعیت این است که مغز انسان برای تفکر کردن روش یا روش های مختلفی را به کار می گیرد. برخی از افراد ممکن است برای تفکر آنی به یک موضوع در روش خاصی قوی تر عمل کنند و بعضی دیگر عملکرد خوبی در همه روش ها داشته باشند.

در کل باید به این نکته اشاره کنیم که خلاقیت و خلاقانه فکر کردن توانایی است که هر انسانی دارد و فقط کافی است که جنبه های مختلف خلاقانه فکر کردن را گسترش بدیم و تقویت کنیم.